Page 40 - usttak

Özellikle Hindistan oldukça düşük fiyatları ile pazarda önemli bir yer edinmiştir. Ül-
keler, gelişmişlik düzeylerine göre sağlık harcamalarına GSYİH’dan %2 ile %16 ara-

sında değişen oranlarında pay ayırmaktadırlar. ABD’deki sağlık turizm harcamalarının
5,5 milyar dolar, Avrupa’da 3,5 milyar Euro olduğu bilinmektedir (www.saturk.gov.tr).
Sağlık turizmi kapsamında Türkiye’de 2013-2016 yılları arasında turist başı ortalama

harcama 2142,4 ABD doları iken, diğer kategorilerde turist başı ortalama harcamanın
796,6 ABD doları olarak gerçekleştiği tespit edilmiştir (Ataman, 2017:32). Ekonomik
İş birliği ve Kalkınma Örgütü’ne (OECD) üye ülkelerinin sağlık harcamalarının ortalama
%73’ü kamu tarafından karşılanmaktadır. OECD üye ülkeler ortalamasında, cari sağlık
harcamasının GSYH oranı 2016 yılında %9’dur. Türkiye’de ise bu oran, 2016 yılında

%4,3 olarak gerçekleşmiştir (TÜİK, 2017). Sağlık turizm gelirleri, genel turizm gelirleri
içerisinde önemli bir paya sahiptir. Dünya Turizm Örgütü’nün bir araştırmasına göre,
2013 yılında dünyada sağlık turizm sektörü gelirleri 100 milyar doları aşmıştır (Sülkü,

2017:104). Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve Romanya gibi ülkelerden Çek Cumhuri-
yeti’nin sağlık turizminden kazancının 1 milyar ABD doları aştığı bilinmektedir (www.
saturk.gov.tr).

Destinasyonlar çok karmaşık ortak üretim ağlarıdır. Destinasyon gelişimlerinde çok
sayıda şirket ile yerel ve bölgesel otoriteler gibi bağlayıcılar bulunmaktadır. Turistik
destinasyonlar ise turistin hem konaklamayı tercih ettiği hem de ihtiyaçlarına cevap
veren bir arz sistemi olarak tanımlanmaktadır (Marsat vd., 2010 s.7). Geçmiş yıllarda
destinasyonlar açısından rekabet gücü stratejilerinde fiyat belirleyici bir rol oynarken,

1990’ların başından itibaren fiyat ve görece avantajların dışında birçok farklı etkenin
turistik destinasyonun ve girişimin rekabet gücünü belirlediği fark edilmiştir (Vanhove,
2011:147; Aktaran: Mirza, 2016:745). Son yıllarda uluslararası alanda bazı ülkelerin

sağlık turizmi destinasyonları anlamında ön plana çıktıkları gözlemlenmektedir. Dünya
genelinde, sürekli değişen tüketici ihtiyaçlarına bağlı olarak farklılık gösteren turizm
hareketleri ve turistlerin görüşleri, destinasyonların gelişmişlik seviyelerini de etkile-
mektedir (İpar ve Doğan, 2013:130). En fazla ön plana çıkan ülkeler arasında; Türkiye,
ABD, Hindistan, Singapur, Malezya, Güney Kore, Tayland, Macaristan, Brezilya, Arjan-

tin, Güney Afrika, Küba, Meksika, Almanya, İtalya, Fransa, Polonya, İspanya, Yunanistan
ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkeleri belirtmek olanaklıdır. Bu ülkelerden biri olan
Tayland medikal turizimde1970’lerde cinsiyet değişimi operasyonları ile öne çıkmış,

ilerleyen dönemlerde ise kozmetik cerrahiyle pazarda etkin rol almıştır. Malezya 1998
Asya ekonomik krizi sonrası medikal turizm konusunda harekete geçerek, krizden çık-
ma noktasında büyük atılımlar yapmıştır. Malezya özellikle cerrahi operasyonlarda kısa
bekleme süreleri sunuyor olması sebebi ile avantajlı bir konumdadır (Altes, 2005: 264-
265; Aktaran: Dinçer vd., 2016:38). Hindistan uluslararası standartlarda hizmet vere-

34