Page 21 - usttak

oğluna bırakarak görevden çekilmesi ile devlet yönetiminin başına geçen Tamim da petrol rezervine sahiptir ve bu alanda da dünyanın önde gelen ülkeleri arasında
bin Hamad el-Sânî halihazırda Katar Emiri olarak devlet başkanlığına devam et- yer almaktadır.
mektedir.
Katar, son on yılda yakaladığı %8’in üzerindeki ortalama büyüme oranı ile dünya-
nın en hızlı büyüyen devletlerinden biri konumuna yükselmiştir. Bunun yanı sıra
ülkedeki yoksulluk, işsizlik ve enflasyon rakamları da son derece düşük düzeyde-
6.2. Katar Siyasi Yapısı dir. Kişi başı millî geliri 60 bin dolar civarında iken, satın alma paritesine göre bu

Katar Devleti, anayasal monarşi ile yönetilen bir devlettir. Devlet başkanı “Emir” un- rakam 120 bin doların üzerindedir. Bu bilgiler doğrultusunda Katar’ın son yıllarda
vanını kullanmakta olup, bakanlar kurulu ve başbakanı atamak gibi geniş yetkilerle yakaladığı ivme ile refah düzeyi bakımından dünyanın önde gelen ülkeleri arasına
donatılmıştır. 2005 yılında kabul edilen yeni anayasaya göre, daha önce 35 üyesi girdiği rahatlıkla söylenebilir.
bulunan “Danışma Meclisi”nin üye sayısının 45’e çıkartılması, bunlardan 30’unun Katar’ın dış ticaret hacmi, 2010’lu yılların başlarında yıllık 150 milyar doların üzeri-
seçimle, 15’ininse Emir tarafından belirlenmesi kararlaştırılmıştır. Danışma Meclisi, ne çıkmayı başarmışsa da, petrol fiyatlarındaki küresel düşüş ile birlikte bu rakam
Bakanlar Kurulu ile birlikte ülkede yasama erkini oluşturmaktadır. 2016 yılında 89, 2017 yılında ise 56 milyar doları ihracat, 26 milyar doları ithalat

Devlet yönetimini elinde bulunduran El-Sânî Ailesi, 18. Yüzyılın ortalarından beri olmak üzere toplamda 82 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Petrol ve doğalgaz
Katar siyasetinin ana aktörü konumundadır ve o zamandan bugüne kadar Os- dışındaki ihracat ürünleri alüminyum, plastik mamüller, azotlu gübreler ve mine-
manlı Devleti ve İngiltere hakimiyeti dönemlerindeki varlıklarını korumuşlardır. raller; başlıca ithalat kalemleri ise hava araçları, binek otomobiller, telefon cihaz-
1971 yılında ülkenin bağımsızlığını kazanması sonrasında da el-Sânî ailesi devlet ları ve diğer elektronik eşyalar, gıda ve tekstil ürünleridir. Katar ihracatının %65’ini
yönetimini elinde bulundurmaya devam etmiştir. Japonya, Güney Kore, Hindistan, Çin ve Singapur’a gerçekleştirirken, ithalatında en
önemli aktörlerse Çin, ABD, BAE ve Almanya’dır.
Katar yönetimi, bugüne kadar dış politikada genel olarak dengeli ve tarafsız bir
politika izlemeye özen göstermiş, pek çok uluslararası sorunun çözümünde arabu- Ülkenin sahip olduğu zengin doğalgaz ve petrol rezervleri, Katar ekonomisini daha
luculuk rolü üstlenmiştir. Bununla birlikte “Arap Baharı” sürecinde takınılan tavırla uzun yıllar taşımaya elverişli gözükse de, küresel piyasalardaki dalgalanmaların ülke
bu genel çizginin görece dışına çıkılmış ve Ortadoğu coğrafyasında önemli değişim- ekonomisi üzerindeki etkilerini azaltmak amacıyla, ekonomik çeşitliliği sağlamaya
leri tetikleyen bu süreçte aktif rol alınmıştır. Öte yandan 2013 yılında Emir Şeyh Ha- yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Zira ülke dış ticarette büyük oranda petrol ve
mad’ın görevden çekildiğini açıklayarak yerini oğluna bırakması da, bu coğrafyanın doğalgaz gelirlerine endekslidir. Öyle ki ihracat gelirlerinin %49’unu petrol, %40’ını
yakın tarihinde benzerine pek rastlanılmayan bir hamle olarak kayıtlara geçmiştir. doğalgaz oluşturmaktadır. Bu kapsamda Bahreyn ve BAE örneklerinde olduğu gibi,
özellikle teknoloji ve finans alanında bölgesel ve küresel bir merkez olma yolunda
Katar’ın son yıllarda bölgesel ve küresel siyasette aldığı konum ve takip ettiği ba- çalışmalar sürdürülmektedir.
ğımsız politikayla, başta Suudî Arabistan olmak üzere bölge ülkeleri ile karşı kar-
şıya gelmiştir. Özellikle 2017 yılında patlak veren kriz neticesinde ABD, Mısır, Suudî Ülkede istihdam alanlarında genellikle göçmen işçiler çalışmakta, bu da Katarlı
Arabistan, BAE, İsrail ve Bahreyn’in Katar’ı hedef alan politikaları bunun açık bir gençler açısından gelecekte yaşanması muhtemel bir işsizlik sorununu beraberinde
göstergesi olmuştur. Bu süreçte özellikle Türkiye ile ilişkilerini güçlendiren Katar’ın, getirmektedir. Katar yönetimi bu riskin önüne geçmek amacıyla Katarlı gençlere
önümüzdeki süreçte Ortadoğu’da dengeleri değiştirebilecek kritik önemini sürdür- yönelik istihdam teşviklerini uygulamaya koymakta küresel şirketler aracılığıyla
mesi öngörülmektedir. meslekî eğitim programları tertip etmektedir.

6.3. Katar Ekonomisi 6.4. Katar Ve Türkiye İlişkileri

Katar, Ortadoğu ve özelde Körfez bölgesindeki diğer pek çok ülke gibi, ekonomisi Türkiye ile Katar arasındaki ilişkiler, özellikle son birkaç yılda yakaladığı ivme ile ta-
petrol ve doğalgaza bağlı bir ülke konumundadır. 25.3 trilyon m ’lük doğalgaz rezer- rihinin en iyi seviyelerine ulaşmış durumdadır. Köklü tarihî ve kültürel bağlarla bir-
3
vi ile bu alanda dünyada üçüncü sırada bulunan Katar, dünyadaki kanıtlanmış do- birine bağlı olan iki ülke, son yıllarda siyaset, ticaret, güvenlik, turizm, kültür-sanat
ğalgazın tek başına yaklaşık %15’ine sahiptir. Katar ayrıca 27 milyar varil civarında gibi alanlarda büyük bir dayanışma örneği sergilemektedir. Özellikle 2017 yılında

16 17