Page 15 - usttak
P. 15
İmparatorluğu’nun İstanbul’u almasından sonra Hıristiyan batı ile bağları kopan Gürcis- ülke yeni bir döneme girmiş, 24 Ağustos 1995 tarihinde Gürcistan’ın yeni Anayasası
tan, 14. ve 15. asırlarda Türk ve İran saldırılarına hedef olmuştur. 1510 yılında Osmanlı kabul edilmiş, Kasım 1995’de yapılan seçimler sonucunda Şevardnadze Cumhurbaş-
orduları o zamanki başkent Kutaisi de dahil olmak üzere Gürcistan’ın büyük bölümünü kanı seçilmiştir. 1995 yılından sonra ülke toparlanma sürecine girmiş, bir biri ardına
ele geçirmiş, ancak bu yüzyılın sonunda İranlılar ülkenin doğusuna hakim olmuştur. siyasi ve ekonomik reformlar yapılmıştır. 2000 yılında yapılan seçimlerde Şevardna-
dze tekrar Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Ancak, bu dönem içerisinde ekonomik iyileşme
Daha sonra sürekli olarak Osmanlı veya İran egemenliği altında kalan Gürcistan, Kral sağlanamamış, rüşvet ve adam kayırma önlenememiş ve yoksulluk ile işsizlik artmıştır.
II. Irakli döneminde 1783 yılında yapılan Georgievsk Anlaşması ile Rusya’nın koruması Kasım 2003 tarihinde yapılan seçimlerde usulsüzlük yapıldığı iddialarının gündeme
altına girmiştir. 1801 yılında anlaşmayı tek taraflı olarak fesh eden Rusya, Gürcistan’ı gelmesiyle birlikte çok sayıda vatandaşın katıldığı sokak gösterileri başlamış, özellikle
ilhak etmiş ve ülkeyi Ruslaştırma politikasını uygulamaya başlamıştır. Ancak, bu poli- göstericilerin Parlemento önündeki yoğun eylemlerine halktan büyük destek gelmesi
tikaya duyulan tepkiler milliyetçilik akımlarını güçlendirmiş, üç Kafkas ulusu arasında sonucunda Shevardnadze görevinden istifa ederek, yerini muhalefet lideri Mikheil Sa-
(Gürcüler, Ermeniler ve Azeriler) Transkafkasya Federasyonu (OZAKOM) kurulmuştur. akaşvili’ye bırakmıştır. Gül devrimi olarak adlandırılan bu gelişmeler sonucunda, 4 Ocak
Ancak, iç çekişmeler nedeniyle Federasyon uzun süreli olmamıştır. 1917 yılındaki 2004 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, Mikheil Saakaşvili geçerli oy-
Bolşevik ihtilalinden sonra 26 Mayıs 1918 tarihinde bağımsızlık ilan edilmiş, Avrupa ların %96’sını alarak Gürcistan’ın 3. Cumhurbaşkanı olmuştur. 2007 yılının sonlarında
ülkelerinin Anayasalarından esinlenerek yeni Anayasa oluşturulmuştur. Söz konusu muhalefet tarafından başlatılan protesto hareketi sonrasında 5 Ocak 2008 tarihinde
Anayasa’da Osetler, Abhazlar ve Acarlar gibi azınlıklara otonomi verilmemiş, ancak, bu yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise Mikheil Saakaşvili %52 oy 27 Ekim 2013
defa da ülke Almanların etkisi altına girmiştir. Almanya’nın I. Dünya Savaşı’nda yenil- tarihinde gerçekleştirilen seçimlerde halen iktidarda olan Gürcü Rüyası koalisyonunun
mesi üzerine, Kızıl Ordu tarafından işgal edilmiş ve 12 Mart 1922’de üç Cumhuriyetin adayı Giorgi Margvelashvili, geçerli oyların yaklaşık %62’sini alarak Mikheil Saakashvi-
de katılımı ile Transkafkasya Sovyet Federe Sosyalist Cumhuriyeti’ne bağlanmıştır. li’nin yerine Cumhurbaşkanı seçilmiştir.
1936 yılında ise TSFSR’nin dağılmasıyla Sovyetler Birliği’nin (SSCB) bir üyesi haline
gelmiştir.SSCB’nin glasnost ve perestroyka hareketi ile birlikte dağılma sürecine gir- Gürcistan’da son parlamento seçimleri 2012 Ekim ayında yapılmış ve parlamentodaki
mesinin ardından, ilk bağımsızlık hareketleri Baltık Cumhuriyetleri ile birlikte Gürcis- 150 sandalyenin 85’ini kazanan “Georgian Dream” koalisyonu iktidara gelmiştir. Yeni
tan’da da başlamış, 1989 yılında Kızıl Ordu askerleri ile vatandaşlar arasında yaşanan başbakan olarak göreve başlayan Bidzina Ivanishvili AB ile olan yakınlaşma politikasın-
olaylardan sonra bağımsızlık isteği ön plana çıkmıştır. Son olarak, Gürcistan Yüksek da ısrar etmekle birlikte Rusya ile de iyi ilişkiler kurma niyetinde olduğunu belirtmiştir.
Sovyeti’nin 1921 tarihli Gürcistan-SSCB Anlaşması ile 1922 tarihli Birlik Anlaşması’nın Bölgesel Yapılanma Gürcistan’da Acara ve Abhazya olmak üzere iki Özerk Cumhuriyet,
geçerli olmadığına karar vermesi üzerine, 31 Mart 1991’de ülkegenelinde referan- Güney Osetya Özerk Bölgesi ile 9 yönetsel bölge bulunmaktadır. Gürcistan’ın yönetsel
duma gidilmiş ve seçmenlerin %98’i yeni Cumhuriyeti onaylamıştır. Bunun üzerine, bölgeleri Kakheti, Shida Kartli, Kvemo Kartli, Mtskheta-Mtianeti, Samtskhe-Avakhe-
9 Nisan 1991’de Gürcistan Parlamentosu ülkenin bağımsızlığını ilan etmiştir. Yapılan ti, Imereti, Racha-Leckhumi ve Kvemo Svaneti, Samagrelo-Zemo Svaneti ve Guria’dır.
seçimlerde milliyetçi Gamsakhurdia %86,5 oy oranıyla Başkan seçilmiş, ancak, Gürcü Abhazya Özerk Cumhuriyeti 3.600 km2’lik yüzölçümüne sahip Abhazya Özerk Cum-
milliyetçiliğinin ön plana çıkmasıyla çeşitli etnik gruplar arasında silahlı çatışmalar baş- huriyeti’nde yaklaşık 600.000 kişi yaşamaktadır. Başkenti Sukhumi olan Abhazya’da
lamıştır. Öte yandan, Osetler ve Abhazlar gibi bazı etnik azınlıklar da bağımsızlıklarını nüfusun yaklaşık %40 oranındaki kısmı Müslümandır. Abhazya anlaşmazlığı 1992 yı-
ilan etmek istemişlerdir. Ülke yeniden bölünme tehlikesi ile karşı karşıya kalmış, 6 Ocak lında ayrılıkçı Abhaz güçlerin ayaklanmasıyla başlamıştır. 1993’te Soçi’de imzalanan
1992 tarihinde Gamsakhurdia ve ailesi ülkeyi terketmek zorunda bırakılmıştır. Bu ge- ateşkes anlaşmasına rağmen çatışmalar durmamıştır. 1994’te Moskova’daki ateşkes
lişmeler üzerine, Hükümet üyeleri, Danışma Meclisi ve askerler tarafından oluşturulan anlaşması ile sona eren çatışmalarda binlerce insan ölmüş, 250.000 kişi göç etmek
Konsey, SSCB zamanında Komünist Parti Sekreterliği ve Dışişleri Bakanlığı gibi önem- zorunda kalmıştır. 1993 anlaşmasının uygulanmasını denetlemek üzere BM Gürcis-
li görevlerde bulunmuş olan Eduard Şevardnadze’yi ülkeye davet etmiş ve yönetime tan Gözlemci Misyonu (UNOMIG) kurulmuştur. Ağırlıklı olarak Rus askerlerinden olu-
geçmesini istemiştir. 12 Ekim 1992’de yapılan seçimlerde Şevardnadze Başkan se- şan BDT barış gücü de 1994’te konuşlandırılmıştır. Abhazya Parlamentosu 26 Kasım
çilmiş, 1993 yılında ise Gamsakhurdia yanlılarının iktidarı yeniden ele geçirme müca- 1994’te yeni anayasayı kabul ederek bağımsızlığını ilan etmiştir. BM Güvenlik Konseyi
delesi ile karşı karşıya kalmıştır. Söz konusu girişimlerin başarılı olamamasıyla birlikte bağımsızlık ilanını tanımayarak Gürcistan’ın toprak bütünlüğünü teyit etmiştir. Seçim-
8 9