Page 36 - usttak

birinci derecede sorumludur. Birincil sağlık hizmetleri, hastanelere bağlı poliklinikler,
bağımsız poliklinikler, yardım noktaları ve ağız ve diş sağlığı polikliniklerden oluşan

toplam 6.500 civarındaki sağlık birim tarafından verilmektedir. Aile hekimliği siste-
mi geliştirilmeye çalışılmaktadır. Ülkede sağlık sigortası sistemi henüz oluşturulama-
mıştır. 2002 yılında sigorta sistemi Kiev pilot bölgesinde uygulamaya koyulmuş, daha

sonra yaygınlaştırmaya devam edilmiştir. Uygulamadaki aksaklıklar ve insanların öde-
me gücünün iyi olmamasından dolayı sistem iyi çalışamamaktadır.

Ukrayna sosyalist bir düzenden geldiği için iyi bir sağlık kuruluşu dağılımına sahiptir.

Ancak sağlık kuruluşlarında modern tıbbi cihaz, araç gereç ve nitelikli sağlık personeli
eksikliği had safhadadır. Sağlık hizmetleri ağırlıklı olarak kentsel alanlarda yoğunlaş-
mıştır. Ukrayna Hükümeti tıbbi hizmetlerin ve sosyal hizmetlerin geliştirilmesi için kök-
lü reform çalışmaları planlamaktadır. Bu kapsamda; sosyal hizmetler, sağlık sigortası,
savaş gazilerinin, özürlülerin, iş kazası geçirenlerin ve yaşlı nüfusun sosyal korunma

altına alınmasına yönelik reform çalışmaları hazırlanmıştır. Ancak bunların hayata ge-
çirilmesi konusunda ciddi zorluklarla karşılaşılmaktadır. Ukrayna’da sağlık hizmetleri
büyük ölüde kamu tarafından sunulmaktadır. Sağlık sistemi içerisinde özel sağlık sek-

törünün payı çok sınırlı düzeydedir. Ukrayna Hükümeti sağlık hizmetini denetleyen ve
tüm vatandaşların sağlık hizmetlerine eşit erişimini sağlama hak ve sorumluluğuna
sahiptir. Ukrayna sağlık sisteminin neredeyse tamamı kamu kaynakları tarafından fi-
nanse edilmektedir.112 Ukrayna’nın GSYİH’dan sağlığa ayırdığı pay sürekli düşmekte-
dir. Toplam sağlık harcamalar içerisinde kamu sağlık harcamalarının payı düşerken özel

sektör sağlık harcamaları, cepten harcamalar hızlı artış göstermektedir. Özel sektör
sağlık harcamaları, toplam sağlık harcamalarının %43,8’ine ulaşmıştır. Ukrayna, 1990-
2000 yılları arasında 4 milyon kişinin ağır ekonomik ve sosyal koşullar altında haya-

tını kaybetmesiyle nüfusu %4,4 azalmış bir ülkedir.113 2014 sonrasında üç şehrin
Rusya’ya iltihakı neticesinde 2,5 milyon nüfus kaybı daha yaşayan Ukrayna’da halen
nüfus 45 milyonunu altına düşmüştür. Genç işsizlik oranının %21,3’e ulaşması işsizliğe
bağlı gençler arasında suç işleme oranı artmış bu kişiler alkol-uyuşturucu kullanımına
itilmiştir. Yaşanan küresel ekonomik kriz ve siyasi krizlerin de etkisiyle Ukrayna’nın kişi

başı GSYİH’sı 3.200 dolar düzeyine düşmüştür. 1991 ve 1999 yılları arasında ulusal
gelir %60 azalmıştır. Bu oran, AB ortalamasının beşte biri düzeyindedir. Ukrayna halkı-
nın %27’si yoksulluk sınırının altında bir gelirle yaşamaya çalışmaktadır.

Sağlık sistemine yönelik reformların ardından zaten yoksul olan halkın devlet kaynaklı
sağlık hizmetlerine erişim imkânı azalmıştır. Kullanıcı katkı payı uygulamasından sonra
nitelikli sağlık hizmeti, pek çok Ukraynalı için erişimi imkânsız hale gelmiştir. Ukray-

na’da 100.000 kişiye 229 doktor düşmektedir. Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi

32