Page 37 - usttak

birinci derecede sorumludur. Birincil sağlık hizmetleri, hastanelere bağlı poliklinikler, için bu rakam ortalama 343,4’tür. Ukrayna’da bulaşıcı ve paraziter hastalıklar, solunum
bağımsız poliklinikler, yardım noktaları ve ağız ve diş sağlığı polikliniklerden oluşan sistemi hastalıkları ve kardiyovasküler hastalıklar başlıca ölüm nedenleri arasında gös-

toplam 6.500 civarındaki sağlık birim tarafından verilmektedir. Aile hekimliği siste- terilmektedir. Bu hastalıklar ülkede en sık görülen hastalıklardandır. Buna bağlı olarak
mi geliştirilmeye çalışılmaktadır. Ülkede sağlık sigortası sistemi henüz oluşturulama- da hastanelere yapılan başvuru yüzdesinde bu hastalıklar önemli bir orandadır. Uk-
mıştır. 2002 yılında sigorta sistemi Kiev pilot bölgesinde uygulamaya koyulmuş, daha rayna için belli başlı sağlık riskleri; HIV/AIDS, sigara kullanımı, alkol kullanımı, giderek

sonra yaygınlaştırmaya devam edilmiştir. Uygulamadaki aksaklıklar ve insanların öde- artan obezite oranlarıdır.
me gücünün iyi olmamasından dolayı sistem iyi çalışamamaktadır.
Ukrayna’da hekim ve sağlık personeli sayıları ve oranları hem DSÖ AB bölgesi içinde
Ukrayna sosyalist bir düzenden geldiği için iyi bir sağlık kuruluşu dağılımına sahiptir. hem de BDT içinde yeterli düzeydedir. DSÖ verilerine göre Ukrayna’nın sahip olduğu

Ancak sağlık kuruluşlarında modern tıbbi cihaz, araç gereç ve nitelikli sağlık personeli hekim sayısı (diş hekimleri hariç) 2009 yılında 144.714 kişidir. Diş hekimleri dahil edil-
eksikliği had safhadadır. Sağlık hizmetleri ağırlıklı olarak kentsel alanlarda yoğunlaş- diğinde hekim sayısı 225 bine ulaşmaktadır.126127 2014 yılı itibariyle toplam hekim
mıştır. Ukrayna Hükümeti tıbbi hizmetlerin ve sosyal hizmetlerin geliştirilmesi için kök- sayısı (diş hekimleri dahil) 186 bine düşmüştür. Ukrayna’nın toplam hekim sayının yıl-
lü reform çalışmaları planlamaktadır. Bu kapsamda; sosyal hizmetler, sağlık sigortası, lara göre değişimi grafikte verilmiştir.
savaş gazilerinin, özürlülerin, iş kazası geçirenlerin ve yaşlı nüfusun sosyal korunma

altına alınmasına yönelik reform çalışmaları hazırlanmıştır. Ancak bunların hayata ge-
çirilmesi konusunda ciddi zorluklarla karşılaşılmaktadır. Ukrayna’da sağlık hizmetleri
büyük ölüde kamu tarafından sunulmaktadır. Sağlık sistemi içerisinde özel sağlık sek-

törünün payı çok sınırlı düzeydedir. Ukrayna Hükümeti sağlık hizmetini denetleyen ve
tüm vatandaşların sağlık hizmetlerine eşit erişimini sağlama hak ve sorumluluğuna
sahiptir. Ukrayna sağlık sisteminin neredeyse tamamı kamu kaynakları tarafından fi-
nanse edilmektedir.112 Ukrayna’nın GSYİH’dan sağlığa ayırdığı pay sürekli düşmekte-
dir. Toplam sağlık harcamalar içerisinde kamu sağlık harcamalarının payı düşerken özel

sektör sağlık harcamaları, cepten harcamalar hızlı artış göstermektedir. Özel sektör
sağlık harcamaları, toplam sağlık harcamalarının %43,8’ine ulaşmıştır. Ukrayna, 1990-
2000 yılları arasında 4 milyon kişinin ağır ekonomik ve sosyal koşullar altında haya- Figür 12. Ukrayna’daki Hekim Sayısı (1000)

tını kaybetmesiyle nüfusu %4,4 azalmış bir ülkedir.113 2014 sonrasında üç şehrin
Rusya’ya iltihakı neticesinde 2,5 milyon nüfus kaybı daha yaşayan Ukrayna’da halen
nüfus 45 milyonunu altına düşmüştür. Genç işsizlik oranının %21,3’e ulaşması işsizliğe Ukrayna’da hekimeler 6 yıllık tıp eğitiminden sonra, tüm tıp doktorları 1 yıl süreyle
bağlı gençler arasında suç işleme oranı artmış bu kişiler alkol-uyuşturucu kullanımına intörnlük eğitimi alırlar. Buna ek olarak, polikliniklerde görev alan hekimler üç aylık bir
itilmiştir. Yaşanan küresel ekonomik kriz ve siyasi krizlerin de etkisiyle Ukrayna’nın kişi ileri eğitim sürecine tabi tutulmaktadırlar. Her beş yılda bir tüm dallardaki hekimler üç

başı GSYİH’sı 3.200 dolar düzeyine düşmüştür. 1991 ve 1999 yılları arasında ulusal aylık bir eğitim almaktadırlar. Tıp sektöründe çalışanlar kamuya ve özel sektöre ait lise
gelir %60 azalmıştır. Bu oran, AB ortalamasının beşte biri düzeyindedir. Ukrayna halkı- ve yüksek öğretim kurumlarında eğitim görürler. Sürekli gelişim göstermesi gereken
nın %27’si yoksulluk sınırının altında bir gelirle yaşamaya çalışmaktadır. mesleki bilgilerini lisansüstü eğitimler, yerel esaslı özel okullar ve bazı önemli klinikler

Sağlık sistemine yönelik reformların ardından zaten yoksul olan halkın devlet kaynaklı vasıtasıyla artırmaktadırlar. Ukrayna ’ da tıp eğitimi veren 22 üniversite ve akademi
sağlık hizmetlerine erişim imkânı azalmıştır. Kullanıcı katkı payı uygulamasından sonra vardır. Bunlar arasında en önemli olanları şunlardır:
nitelikli sağlık hizmeti, pek çok Ukraynalı için erişimi imkânsız hale gelmiştir. Ukray- - Danylo Halytsky Lviv Devlet Tıp Üniversitesi,

na’da 100.000 kişiye 229 doktor düşmektedir. Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi
- Dniopropetrovsk Devlet Tıp Akademisi,

32 33