Page 23 - usttak

Rusya’nın 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren Ukrayna arasındaki STA’yı askıya alması, Ukrayna’da vergi ve dış ticaret mevzuatı başta olmak üzere hukuksal düzenlemelerde
Ukrayna menşeli bazı tarım ürünlerinin ithalatının yasaklamanın yanı sıra, Ukrayna çok sık değişiklik yapılması, firmalarının ticari işlemlerinde belirsizlik yaratmakta ve

menşeli eşyanın Rusya üzerinden transit ticaretine de kısıtlama getirmesi, ülkenin Ka- finansman açısından sıkıntı yaşamasına neden olmaktadır.
zakistan, Türkmenistan, Çin gibi ülkelere olan ihracatında karşılaşılan sorunların Gür-
cistan üzerinden aşılmasına yöneltmiş ancak, Batum limanının kapasitesi itibariyle bu Ayrıca, Ukrayna’ya gerçekleştirilen ithalatlarda ürünlerin birim fiyatlarına dair tereddüt

talep karşılanamamıştır. oluşması durumunda gümrük yetkililerince Ukrayna gümrük mevzuatı çerçevesinde
gereken ilave bilgi ve belgeler talep edilmektedir. Firmalar tarafından birim fiyatlarının
Diğer taraftan, Kanada ile STA imzalanmıştır. Türkiye, İsrail ve Sırbistan ile STA im- tevsiki için ihracatçı ülke resmi makamlarınca düzenlenen belgeler de dahil olmak üze-
zalanmasına yönelik görüşmelere devam edilmekte olup, Vietnam ile ise ön danışma re istenilen tüm bilgiler eksiksiz olarak Ukrayna gümrüklerine sunulmasına rağmen,

toplantıları başlatılmıştır. bazen malın fatura ve resmî belgelerde belirtilen fiyatlarından millileştirilmesi müm-
kün olmamaktadır.

Bu çerçevede, ithalatçı firmalar gümrük işlemlerinin yürütülmesi aşamasında geçiri-
3.8. Ukrayna Ülke Bilgileri Özet
len ekstra zaman nedeniyle pazara giriş imkânlarını kaybetmemek amacıyla çoğu kez
Ukrayna’nın sahip olduğu yüksek ekonomik potansiyel, ülkenin kendi içyapısından kay- gümrük yetkilileri tarafından belirtilen yüksek referans fiyatlar üzerinden vergileri
naklanan sorunlar ile Sovyet döneminden kalan ağır bürokrasi ve rekabet zayıflığı gibi ödeyerek, malı teminat verilerek millileştirmek zorunda kalmakta, mevzuatta kendile-
olumsuzluklardan tam olarak kurtulamamış olması nedeniyle yeterince değerlendirile- rine tanınan süre içerisinde fiyatlarını kanıtlama ve mahkemeye başvurma yöntemini

memektedir. kullanmaktadırlar. Bu uygulama, tabiatıyla firmaların önceden öngöremeyeceği önemli
maliyet artışlarını gündeme getirmekte bu durum ise büyük ölçüde rekabet dezavan-
Ukrayna ile ticari ve ekonomik ilişkilerde sorunların temelinde ülkedeki yatırım orta- tajı yaratmaktadır.
mının küresel ekonominin değişen şartlarına ve ihtiyaçlarına cevap verememesi yat-

maktadır. Çeşitli uluslararası ekonomik araştırma kuruluşlarınca yapılan çalışmalarda Ukrayna’da özellikle gıda sanayii sektöründe faaliyette bulunan küçük ve orta ölçek-
Ukrayna “iş yapma kolaylığı” açısından oldukça gerilerde yer almaktadır. Dünya Ban- li imalatçı firmalar, yerel yönetimler ile Sağlık Bakanlığı’nın alışılmışın dışında sıklıkla
kasının her yıl yayımladığı “İş Yapma Kolaylığı” 2016 yılı raporunda, 189 ülke arasında yaptıkları denetimler nedeniyle, zaman zaman çalışmalarını durdurma noktasına gel-

ülkemizin 55. sırada olduğu “iş ortamı” genel sıralamasında Ukrayna’nın bir önceki yıla mektedirler.
göre 16 basamak yükselerek 83. sıraya yerleştiği görülmektedir. Bu rapora göre, Uk- Müteahhitlik firmalarının ihtiyaç duydukları personeli Türkiye’den veya diğer bir ülke-
rayna iş kurma kolaylığı bakımından 76. sırada, vergi ödemeleri konusunda bir önceki den getirmek istemesi durumunda, vize, ikamet ve çalışma izni konularında yaratılan
yıla göre 49 basamak yükselerek 108. sırada, lisans ve izin işlemleri bakımından 70. bürokratik güçlükler firmalarının çalışmalarını güçleştirebilmektedir.
sırada, dış ticaret uygulamaları açısından 154. sırada, yatırımcının korunması hususun-

da ise 109. sırada (ülkemiz 13. sırada) bulunmaktadır. Diğer taraftan, salt güvene dayalı olarak birçok firmanın sözleşme yapmadan ticari
işlemlere giriştikleri ve birkaç denemeden sonra muhtelif sıkıntılarla karşılaştıkları
Bu analizlere göre Ukrayna iş ortamı konumunu önceki yıllara göre iyileştirmiş olmakla bilinmektedir. Keza, herhangi bir ticari ihtilaf durumunda hukuki yollar dışında yapılacak
birlikte, ülkeye yapılan doğrudan yabancı sermaye yatırımlarında önemli bir artış gö- fazlaca bir şey bulunmamaktadır. Hukuki yolların da iyi bir avukat tarafından takip

zükmemektedir. Yatırım iklimi bakımından bazı olumlu gelişmelerin kaydedildiği, ancak edilmesi önerilen yoldur. Ancak, arada bir ticari sözleşme olmaması durumunda hukuki
yapılan reformların göreli olarak yeterli olmadığı, sahada ve pratikte girişimciler tara- açıdan firmaların talep edebilecekleri bir hakları da pek bulunmamaktadır. Bu hususa
fından henüz yeterince hissedilmediği düşünülmektedir. Ukrayna’nın ortaya koyduğu dikkat edilmesi, ileride doğabilecek sorunları bertaraf etmek açısından önemlidir.

makroekonomik hedeflere ulaşamaması da istikrar ve güven ortamı arayan girişimci
için, ülkeye yatırımın çekiciliğini azaltan unsurlar arasında bulunmaktadır. Ukrayna devletinin ihracatçılara KDV iadesi yapması hususunda birtakım güçlükler ya-
ratması, direkt olarak KDV alacağı olan ya da bu firmalarla iş yapan Türk firmalarının

18 19