Page 24 - usttak
P. 24
sıkıntıya girmesine neden olmaktadır. KDV alacaklarının tahsili oldukça güç bir süreç
olup, bu konuda da keyfi birtakım uygulamalar bulunmaktadır. Örneğin, ilgili vergi dai-
releri zaman zaman KDV formlarını teslim almaktan imtina etmektedir.
Türkiye’den BDT ülkelerine gidecek malların büyük bir bölümü Ukrayna limanlarına
deniz yolu ile getirildikten sonra demiryolu veya konteynerler ile varış ülkesine taşın-
maktadır. Ukrayna’dan transit geçen konteynerlere çok detaylı inceleme yapılmakta
ve gümrükleme işlemlerinde sorun çıkabilmektedir. Bu sorunlar çoğunlukla ihracatçı
firmaların önceden tespit edilen belgeleri doğru bir şekilde temin etmemesi nedeniyle
yaşanmakta ve bu nedenle transit geçişlerde gecikmeler oluşmaktadır. Diğer taraftan,
Ukrayna Gümrüklerinde belli ülkeler ve taşıma şirketleri daha önceden yapmış oldukla-
rı usulsüzlükler nedeniyle detaylı aramaya tabii tutulabilmektedirler. Ülkemizden yapı-
lan birtakım taşımalarda tespit olunan usulsüzlükler nedeniyle Ukrayna makamlarınca
Türkiye kaynaklı araçlarda inceleme süresi uzun olabilmektedir. Yine bir takım nakliye
firmaları da Ukrayna makamlarınca özel takibe alınmış olup, bu firmalarca yapılan taşı-
malarda uzun bekleme süreleri kaçınılmaz olmaktadır.
Bütün bu genel sorunlara ve ülke ekonomisinin yapısal bir hale gelmeye başlayan so-
runlarına ilaveten, büyük umutlar bağlanan Ukrayna-AB Ortaklık Anlaşmasının 2013
yılının Kasım ayında son anda hükümet tarafından imzalanmaktan vazgeçilmesi ile
Kiev’de başlayan gösteriler zamanla hükümet karşıtı protestolara ve kanlı çatışmala-
ra dönerek, Rus yanlısı devlet başkanının ve tüm bakanlar kurulu üyelerinin azledilip,
yeni geçici bir hükümet kurulmasına sebep olmuştur. Bu süreçte, Kırım’ın Rusya tara-
fından ilhakı ve akabinde Donetsk ve Lugansk bölgelerindeki ayaklanmalar ve silahlı
çatışmalar nedeniyle düzenlenen anti terör operasyonlarına yapılan harcamalar, bu
bölgelerdeki sanayi ve tarım üretimlerinin yavaşlaması veya durması ile ekonomideki
kayıplar da giderek büyümektedir.
Ukrayna’da faaliyette bulunan ve büyük bir çoğunluğu ithalatçı konumunda olan Türk
firmalar ülkede son dönemde yaşanılan politik ve ekonomik kriz durumundan kaynak-
lanan yüksek düzeydeki devalüasyon ve buna bağlı olarak Ukrayna Merkez Bankasının
para politikalarına, döviz alımları ve transferlerine ilişkin sürekli değişen düzenlemele-
rinden büyük ölçüde zarar görmektedir. Bunlara ilaveten, ülkedeki belirsizlik ortamının
devam etmesi ve benzeri nedenlerle alıcıların siparişlerinin azalması, ödemelerin ge-
ciktirilmesi ve/veya yapılmaması, ayrıca fiyatlardaki mecburi artışlar firmaların satışla-
rın önemli ölçüde azalmasına sebep olmaktadır.
20