TÜRKİYE'DE MEDİKAL TURİZM

Küreselleşme, internet kullanımının yaygınlaşması ve ulaşımın kolaylaşması, dünyayı pek çok biçimde dönüştürmüştür. Sağlık turizmi, bu dönüşümün henüz yeni sayılabilecek bir bölümünde ortaya çıkmış bir hizmet biçimidir. Sağlık turizminin dünya ülkeleri için önemi her geçen gün artmaktadır. Sağlık hizmetleri ve turistik avantajları bir araya getirerek sunulan bu hizmet türünde, sunulan sağlık hizmetinin kalitesi bu anlamda temel belirleyicidir.

Sağlık turizmi, termal turizm, ileri yaş ve engelli bakımı turizmi gibi pek çok farklı kolda verilen hizmetleri kapsamaktadır. Medikal (tıbbi) turizm de bu temel hizmetler arasında yer almaktadır. Medikal turizm, oldukça kapsayıcı bir hizmet türü olması bakımından çoğu zaman sağlık turizmiyle aynı anlamda kullanılmaktadır. Sağlık turizminin bir alt alanı olarak Medikal turizm, tüm dünya için görece yeni bir kavramdır. Bu bağlamda medikal turizm, kaliteli ve ekonomik bir sağlık hizmeti alabilmek için, hastaların yurt dışına yönelik seyahatleri ifade eden bir kavram olarak tanımlanabilir. Dünya genelinde medikal turizm, 1990’lı yıllardan itibaren yaygınlaşmıştır. Bu sebeple, alandaki girişimler, bu doğrultuda verilen hizmetler yeniliğe ve gelişime açıktır. Medikal turizm, gün geçtikçe daha da önemli bir dış kaynak olarak ülke ekonomilerini etkilemektedir. Ülkeler, kendi hizmet kalitelerini, sağlık politikalarını medikal turizm alanında gelişebilmek adına yeniden yapılandırmakta ve sahip oldukları coğrafi avantajlar aracılığıyla sağlık turizmi alanında önemli bir yer oynamayı amaçlamaktadır.

Medikal turizmin Türkiye’deki yerine bakıldığında, Türkiye bulunduğu jeotermal kuşak ve dört mevsimin de en belirgin halleriyle yaşandığı iklim koşulları sebebiyle medikal turizmin turizm boyutunda doğal bir avantaja sahiptir. Ancak medikal turizm alanında söz sahibi olmanın yolu, tıbbi ve turistik boyutlar arasındaki dengenin sağlanmasından geçmektedir. Sunulan medikal hizmetin kalitesi, bu aşamada belirleyicidir. Türk hekimlerinin kalitesi ve her geçen gün gelişen sağlık hizmetleri, Türkiye’nin medikal turizm alanındaki yerini sağlamlaştırmaktadır. Ancak uluslararası alanda istenilen yere gelinmesi için atılması gereken yeni ve önemli adımlar vardır. Türkiye’de medikal turizm sektörü, genel olarak beklenen standartları karşılar niteliktedir. Bu aşamada, Türkiye’de sunulan hizmetlerin kalitesinin giderek yaygınlaştırılması ve tanıtımının yapılmasının önemi göze çarpmaktadır.

Medikal turizm alanında verilen hizmetlerin çağa uyum sağlayan, modern, profesyonel ve uluslararası standartları karşılar nitelikte olması, bir ülkenin bu konuda tercih edilebilirliğini etkileyen temel faktörlerdendir. Bunun yanında, medikal turizm hizmeti almak isteyen kişilerin beklentilerinin karşılanması ve ülkedeki sağlık hizmetlerinin avantajlı bir biçimde diğer ülkelerden ayrılması beklenmektedir. Bu anlamda Türkiye, çeşitli branşlarda sunduğu avantajlar ile medikal turizm alanında tercih edilmesi bakımından yükselen bir grafik çizmektedir.

Medikal turizm alanında Türkiye’nin yoğunlukla tercih edildiği tıbbi branş ve hizmetlerden başlıcaları; saç ektirme, göz cerrahisi, deri hastalıkları, kanser tedavileri, fizik tedavi ve rehabilitasyon, jinekoloji, tüp bebek tedavisi, diyabet ve kalp damar cerrahisi, diş ve çene cerrahisi, beyin cerrahisi, plastik cerrahi, kulak burun boğaz, ortopedi, Spa&Wellness ve Check-up biçiminde örneklendirilebilir.

Türkiye’de uluslararası standartlarda sunulan sağlık hizmeti ve ülkenin hemen her bölgesinde yer alan doğal ve tarihi güzellikler sebebiyle, sağlık turizmine atfedilen önem her geçen gün artmaktadır. Bu durumun yansımalarını, sağlık turizmi kapsamında hizmet almak üzere Türkiye’ye gelen kişi sayılarından da gözlemlemek mümkündür. TÜİK verilerine göre, 2019 yılında toplam 662.087 hasta, sağlık turizmi kapsamında hizmet alabilmek üzere Türkiye’ye gelmiştir. Sağlık turizmi hizmetleri, uzun ya da kısa süreli konaklamaları da gerektirdiğinden; bu durum ulaşım, konaklama, temel ihtiyaçların giderilmesi, sağlık harcamaları ve turistik harcamalar gibi pek çok kalemden gelir anlamına da gelmektedir.

Bütün dünyanın salgın etkisiyle sarsıldığı 2020 yılına bakıldığında, sağlık turizmi hizmeti almak için Türkiye’ye gelen hasta sayısının neredeyse yarı yarıya azaldığı görülmektedir. Bu sebeple, sağlık turizmi kapsamında Türkiye’ye gelen hasta sayısı 388.150 olarak kaydedilmiştir.

Türkiye’de sağlık turizmi hizmetlerine ilişkin en güncel veri, 2021 yılının ilk üç çeyreği kapsamında oluşturulmuştur. Bu bağlamda 2021 yılının ilk üç çeyreğinde 370.334 kişiye sağlık hizmeti sunulmuştur.

Türkiye’de hemen her tıbbi branşta uluslararası kalite standartları sağlanarak hizmet verilmektedir. Bu durum, medikal turizm alanında tercih edilebilirliği direkt olarak etkilemektedir. Medikal turizm, pek çok farklı dinamiği bulunan bir alandır. Başka bir ifade ile yalnızca tıbbi ya da yalnızca turistik boyut, tek başına ele alınamaz. Bu çok boyutlu bütünde maliyet, en önemli faktörlerin başında gelmektedir. Buna ek olarak konaklama, ulaşım, iletişim, bakım hizmetleri gibi faaliyetlerin niteliği de önemlidir. Bu anlamda Türkiye, medikal turizmin her alanında kendine özgü avantajlara sahiptir. Başlıca avantajları şu şekilde sıralamak mümkündür: