Page 15 - usttak
P. 15
3.5. Ukrayna Siyasi Ve İdari Yapı Yanukoviç % 35, Timoşenko ise % 25 oranında oy almıştır. 7 Şubat 2010 tarihinde
gerçekleşen ikinci tur devlet başkanlığı seçimlerini Rusya yanlısı Bölgeler Partisi lideri
Devlet Başkanlığı, Bakanlar Kurulu ve Parlamento, ülke yönetiminde söz sahibi olan üç Viktor Yanukoviç kazanmıştır.
temel organdır. Bağımsızlığını 1991 yılında ilan eden Ukrayna’nın Anayasası 28 Hazi-
ran 1996 tarihinde kabul edilmiştir. Bu Anayasa, Kırım’ı Kırım Parlamentosu tarafından Aynı dönemde, mevcut hükümet için yapılan güven oylamasında görevde bulunan hü-
da onaylanmış kendi Anayasasına sahip özerk bir Cumhuriyet olarak ilan etmektedir. kümet düşürülerek, Bölgeler Partisinden Mikolo Azarov başkanlığında bir koalisyon hü-
kümeti kurulmuştur. Anılan hükümet tarafından muhtelif alanlarda Turuncu Devrim ile
Bağımsız Ukrayna’nın siyasi tarihindeki dönüm noktalarından biri olan 2004 yılının getirilen konularda yeni düzenlemeler yapılmış, 2004 yılında Anayasada yapılan de-
sonlarında yaşanılan Turuncu Devrim isimli toplumsal olayların ardından yapılan Ana- ğişiklikler iptal edilerek, Anayasa’da Devlet Başkanı’nın yetkileri yeniden arttırılmış ve
yasa değişikliği ile Parlamento’nun yetkileri arttırılırken, Devlet Başkanı’nın başta ata- Rusya ile yakın ilişkilere önem verilmiştir. Hükümet aynı zamanda Avrupa Birliği (AB)
maları kapsayan yetkileri önemli ölçüde kısıtlanmıştır.
ile de ilişkilerini güçlü tutmaya gayret göstermiştir. Ancak 2011 yılında Timoşenko
31 Ekim 2004 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminde; en önemli iki adaydan hakkında geçmişte görevini kötüye kullandığı iddiasıyla mahkûmiyet kararı verilmesi,
Viktor Yanukoviç ile Viktor Yuşçenko seçilmek için yeterli oyu alamamışlardır. Seçimle- Ukrayna-AB ilişkilerinde gündemi uzun süre işgal edecek bir hususu teşkil etmiştir.
rin 2 inci turunun ardından seçim sonuçlarının gerçeği yansıtmadığı gerekçesiyle Yuş- 28 Ekim 2012 tarihinde ise Ukrayna’da Parlamento Seçimleri gerçekleştirilmiştir. Mer-
çenko önderliğinde Turuncu Devrim olarak anılan sivil direniş başlamış, ayrıca sonuçla- kez Seçim Kurulu tarafından açıklanan sonuçlara göre iktidardaki Bölgeler Partisi oy-
ra yasal yollardan itiraz edilmiştir. (“Turuncu” denilmesinin sebebi Viktor Yuşçenko’nun ların % 30’nu alarak birinci parti olmuştur. O dönemde tutuklu bulunan eski Başbakan
seçim kampanyası dönemince bu rengi kullanmasıdır). Bunların sonucunda, seçimin 2 Yuliya Timoşenko’nun Vatan Partisinin de aralarında bulunduğu Birleşik Muhalefet Ko-
inci turu yenilenmiş ve Viktor Yuşçenko geçerli oyların % 52’sini almıştır. Seçimi kaza- alisyonu’nun “Batkivşçina” partisi % 25,54 oy oranı ile ikinci sırada; dünya ağır siklet
nan Viktor Yuşçenko 23 Ocak 2005’te yemin ederek görevine başlamıştır. boks şampiyonu Vitaliy Kliçko’nun “UDAR” (Yumruk) partisi % 13,96 oy oranı ile üçün-
Yuşçenko tarafından Başbakan olarak atanan Yulia Timoşenko Eylül 2005 tarihine ka- cü sırada yer almıştır. Komünist Parti ise % 13,18 oy oranı ile dördüncü olarak parla-
dar görevde kalmış, 22 Eylül 2005 tarihinde Başbakanlığa Yuri Yekhanurov getirilmiş- mentoya girmiştir. Milliyetçi “Svoboda” (Özgürlük) Partisi % 10,44’lük oranla seçimleri
tir. beşinci sırada tamamlarken, parlamento seçimine katılan diğer partiler % 5’lik barajı
aşamamıştır.
26 Mart 2006 tarihinde yapılan parlamento seçimlerinin ardından Ağustos 2006’da
kurulan koalisyon hükümetinde Viktor Yanukoviç başbakanlık görevini üstlenmiştir. 21 Kasım 2013 günü Başbakan Mikola Azarov Hükümeti 2013 Kasım ayı sonundaki
Bununla birlikte, derinleşen siyasi kriz sonucunda 2 Nisan 2007 tarihinde parlamento Vilnius Zirvesinde imzalanması gündemde olan AB-Ukrayna Ortaklık Anlaşmasının
Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko tarafından feshedilmiş ve 30 Eylül 2007 tarihinde imzalanma sürecini askıya aldığını duyurmuş, aynı gece Kiev’de Bağımsızlık Meydanı’nda
genel seçimler gerçekleştirilmiştir. Seçimlerin ardından yeni hükümet % 30 oranında başlayan ve ilerleyen aylarda ülke geneline yayılan protesto gösterileri başlamıştır. 30
oy alan Yuliya Timoşenko Bloğu lideri Yuliya Timoşenko tarafından, 18 Aralık 2007 Kasım’da Kiev’de Berkut adı verilen çevik kuvvet güçleri göstericileri güç kullanmak
tarihinde, 450 üyeli parlamentoda 226 milletvekilinin oyu ile kurulmuştur. suretiyle dağıtmış, bu olay ülke çapında tansiyonu yükseltmiştir. Zaman zaman yakla-
şık 300.000 kişinin katıldığı Kiev’in merkezindeki Bağımsızlık Meydanı’ndaki gösteriler
Söz konusu hükümet ile Turuncu Devrim ortağı devlet başkanı arasında sürekli anlaş- kapsamında, bazı kamu binaları işgal edilmiş, bazıları ise ablukaya alınmıştır.
mazlıklar yaşanması ülke siyasetinde istikrarsız bir ortam oluşturmuştur. Keza, 2008
yılında başlayan küresel ekonomik kriz Ukrayna’yı da etkilemiş, siyasi ve ekonomik is- 17 Aralık 2013 tarihinde Devlet Başkanı Yanukoviç Rusya’yı ziyaret etmiş, ziyaret-
tikrarsızlık sonucunda Turuncu Devrim’le hedeflenen dönüşüm gerçekleştirilememiş- te Rusya’nın Ukrayna’dan 15 milyar dolar tutarında devlet tahvili satın alması ve do-
tir. ğalgaz fiyatında indirime gidilmesi kararlaştırılmıştır. Yanukoviç’in Rusya ziyaretinden
elde edilen mali destekle ekonomideki gerginlik düşmüş, ancak ülkenin başka kentle-
Ukrayna’da 17 Ocak 2010 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda rine de yayılan “Meydan” gösterileri, önce bazı önde gelen muhaliflere yönelik şiddet
10 11