Page 14 - usttak
P. 14
3.5. Ukrayna Siyasi Ve İdari Yapı
Devlet Başkanlığı, Bakanlar Kurulu ve Parlamento, ülke yönetiminde söz sahibi olan üç
temel organdır. Bağımsızlığını 1991 yılında ilan eden Ukrayna’nın Anayasası 28 Hazi-
ran 1996 tarihinde kabul edilmiştir. Bu Anayasa, Kırım’ı Kırım Parlamentosu tarafından
da onaylanmış kendi Anayasasına sahip özerk bir Cumhuriyet olarak ilan etmektedir.
Bağımsız Ukrayna’nın siyasi tarihindeki dönüm noktalarından biri olan 2004 yılının
sonlarında yaşanılan Turuncu Devrim isimli toplumsal olayların ardından yapılan Ana-
yasa değişikliği ile Parlamento’nun yetkileri arttırılırken, Devlet Başkanı’nın başta ata-
maları kapsayan yetkileri önemli ölçüde kısıtlanmıştır.
31 Ekim 2004 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminde; en önemli iki adaydan
Viktor Yanukoviç ile Viktor Yuşçenko seçilmek için yeterli oyu alamamışlardır. Seçimle-
rin 2 inci turunun ardından seçim sonuçlarının gerçeği yansıtmadığı gerekçesiyle Yuş-
çenko önderliğinde Turuncu Devrim olarak anılan sivil direniş başlamış, ayrıca sonuçla-
ra yasal yollardan itiraz edilmiştir. (“Turuncu” denilmesinin sebebi Viktor Yuşçenko’nun
seçim kampanyası dönemince bu rengi kullanmasıdır). Bunların sonucunda, seçimin 2
inci turu yenilenmiş ve Viktor Yuşçenko geçerli oyların % 52’sini almıştır. Seçimi kaza-
nan Viktor Yuşçenko 23 Ocak 2005’te yemin ederek görevine başlamıştır.
Yuşçenko tarafından Başbakan olarak atanan Yulia Timoşenko Eylül 2005 tarihine ka-
dar görevde kalmış, 22 Eylül 2005 tarihinde Başbakanlığa Yuri Yekhanurov getirilmiş-
tir.
26 Mart 2006 tarihinde yapılan parlamento seçimlerinin ardından Ağustos 2006’da
kurulan koalisyon hükümetinde Viktor Yanukoviç başbakanlık görevini üstlenmiştir.
Bununla birlikte, derinleşen siyasi kriz sonucunda 2 Nisan 2007 tarihinde parlamento
Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko tarafından feshedilmiş ve 30 Eylül 2007 tarihinde
genel seçimler gerçekleştirilmiştir. Seçimlerin ardından yeni hükümet % 30 oranında
oy alan Yuliya Timoşenko Bloğu lideri Yuliya Timoşenko tarafından, 18 Aralık 2007
tarihinde, 450 üyeli parlamentoda 226 milletvekilinin oyu ile kurulmuştur.
Söz konusu hükümet ile Turuncu Devrim ortağı devlet başkanı arasında sürekli anlaş-
mazlıklar yaşanması ülke siyasetinde istikrarsız bir ortam oluşturmuştur. Keza, 2008
yılında başlayan küresel ekonomik kriz Ukrayna’yı da etkilemiş, siyasi ve ekonomik is-
tikrarsızlık sonucunda Turuncu Devrim’le hedeflenen dönüşüm gerçekleştirilememiş-
tir.
Ukrayna’da 17 Ocak 2010 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda
10